De digitale meter: meten is weten!

Net als de (ooit) onverwoestbare Nokia 3310 hebben de klassieke verbruiksmeters een hele weg afgelegd om hun intrede te maken in het digitale tijdperk.  Wat kan je dan allemaal doen met de digitale meter? We zetten het graag even op een rijtje voor jou.

Een digitale meter, wat is dat? 

Een nieuw jasje… 

Je verbruiksmeters voor zowel aardgas als elektriciteit werden sinds 2019 in een digitaal jasje gestoken en ze kregen er nieuwe functionaliteiten bij. Deze digitale meter zou de klassieke meters op termijn volledig moeten vervangen. In principe doet de digitale meter hetzelfde als jouw oude meter: je verbruik bijhouden. Het belangrijkste verschil is dat de digitale meter ingebouwde communicatietechnologie bevat. Dat wil zeggen dat er informatie over je verbruik automatisch kan worden doorgestuurd naar je netbeheerder. Je hoeft dus niet meer met je zaklamp op zoek naar je meterstanden, want die worden vanaf nu automatisch overgemaakt aan je energieleverancier.

… en nieuwe inzichten

Niet alleen je netbeheerder heeft toegang tot je verbruiksgegevens: je kan er ook zelf mee aan de slag! Via online toepassingen kan je precies zien hoeveel energie je wanneer verbruikt. Zo’n overzicht is handig om te hebben, maar daar stopt het niet. Je kunt deze ook verbinden met je smartphone, zodat je van op afstand je verbruik in real-time kan raadplegen en reguleren. Daardoor kan je bijvoorbeeld sluipverbruik opsporen in je woning.

De digitale meter beschikt over gebruikerspoorten (P1 en S1) waardoor je je meter ‘slim’ kunt maken. Let op: je moet deze wel via een aanvraag laten activeren. Wat kan je dan precies doen met deze gebruikerspoorten? De mogelijkheden zijn quasi eindeloos, en ze hier allemaal opnoemen zou een titanenwerk zijn, maar kort gezegd: er zijn toepassingen beschikbaar voor alle soorten verbruikers in alle soorten situaties. In de vaktaal heten zo’n toepassingen HEMS (Home Energy Management Systems) of CEMS (Customer Energy Management Systems).

Sommige van deze externe applicaties zal je moeten laten plaatsen door een erkende installateur, maar er zijn ook plug-and-play varianten op de markt verkrijgbaar, zoals de HomeWizard. Klik ‘m vast in de poort, download de app op je smartphone en klaar!

De digitale meter en het capaciteitstarief 

Sinds 1 januari 2023 zijn de nettarieven op de Vlaamse energiefactuur aangepast en werd het capaciteitstarief geïntroduceerd. Voor mensen met een digitale meter bepaalt het gemiddelde van de laatste 12 maandpieken hoeveel capaciteitstarief je moet betalen. Maandelijks registreert de digitale meter per kwartier het hoogst verbruikte vermogen. Dat kwartiervermogen dient als basis voor de maandpieken. Je hebt er dus alle belang bij om jouw energieverbruik zo goed mogelijk te spreiden.

Hoe werkt een digitale meter?

Dat klinkt allemaal haast als toverij, maar zoals Fluvius het zegt: “we bellen ook al lang niet meer met een telefoon met een draaischijf”. Je meterstanden worden via het 4G/LTE-netwerk doorgestuurd naar je energieleverancier. In dat opzicht is je meter ook een beetje een smartphone. Voor de communicatie met extra toepassingen (zoals je smartphone, externe apparaten, slimme thermostaat, …) wordt er gebruik gemaakt van WiFi of een netwerkkabel. Zo maakt jouw meter ook de overstap naar het digitale tijdperk.

Nu vraag je je waarschijnlijk af hoe dat zit met jouw privacy. Een terechte vraag, want tegenwoordig lijkt het alsof je alles zomaar op het internet kan terugvinden. De verbinding tussen jouw meter en de netwerkbeheerder blijft echter veilig versleuteld dankzij de meest geavanceerde beveiligingstechnieken. Je blijft ook eigenaar van jouw verbruiksgegevens: niemand mag die zonder jouw toestemming gebruiken.

Wat zijn de voordelen van een digitale meter? 

Klimaatdoelstellingen

De invoering van de digitale meter komt niet uit het niets. De Europese Unie heeft voor het jaar 2030 klimaatdoelstellingen gesteld en wil tegen 2050 klimaatneutraal worden. Ook binnen de context van volatiele energieprijzen en geopolitieke problemen kan de digitale meter consumenten helpen om hun verbruik en bijgevolg ook hun energiekosten te drukken. Digitalisering speelt daarbij een cruciale rol: slimme thermostaten, digitale meters, elektrische voertuigen, slimme woningen, …

Digitale meters zijn ook het ultieme instrument waarmee je de productie van je zonnepanelen nog effectiever kan opvolgen. De meter registreert jouw opgewekte en afgenomen stroom afzonderlijk van elkaar. Zo kan je zelf opvolgen wanneer je het beste jouw opgewekte energie kunt inzetten, want het is financieel interessant om die energie meteen te verbruiken. Door maximaal op zelfverbruik in te zetten, kan je door een duurzaam initiatief ook nog eens besparen op je energiefactuur. Het teveel aan geproduceerde energie kun je vervolgens, net zoals bij een klassieke meter, injecteren op het net of delen met andere netgebruikers. Dat laatste is enkel mogelijk in Vlaanderen en als beide partijen een digitale meter hebben.

Wanneer krijg ik een digitale meter?

In Vlaanderen

Zoals gezegd begon de uitrol van de digitale meter in 2019. In Vlaanderen vervangt Fluvius de klassieke meter door een digitale meter bij alle gezinnen. Tegen 2024 zou 80% van de huishoudens moeten beschikken over een digitale meter, met het mikpunt van 100% tegen juli 2029. Je kan via de planningschecker op de website van Fluvius terecht om te kijken wanneer jouw meter eraan komt. Kan je niet wachten om met de digitale meter aan de slag te gaan? Je kan je meter sneller aanvragen via hun website en dat kan sinds 1 januari 2023 voor de leuke prijs van 0 euro.

In Wallonië 

Ook in Wallonië zal de uitrol van de digitale meter snel op gang komen. Vanaf 1 januari 2023 mogen er alleen maar digitale meters geïnstalleerd worden als je je oude wilt laten vervangen of een nieuwe installatie laat plaatsen. Je kan op de websites van je lokale netbeheerder nakijken wanneer jouw meter wordt geïnstalleerd. Let op: de aanvraag voor een digitale meter in Wallonië is niet altijd gratis. In tegenstelling tot Vlaanderen heeft Wallonië meerdere netbeheerders. Als je niet weet wie je netbeheerder is, kan je op onze website je postcode invullen om te zien waar je de aanvraag moet indienen.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

In Brussel werden er tot nu toe al heel wat digitale meters geïnstalleerd. Als Sibelga met jou nog geen contact heeft opgenomen, kan je ook terecht op hun website om een digitale meter aan te vragen. De vervanging van je meter is in principe gratis, maar eventuele bijkomende werken worden wel aangerekend (meter verplaatsen, wijzigen van het vermogen, … ). Kijk dus goed na welke werken je precies moet laten uitvoeren.

Tot slot

Zoals je ziet heeft die nieuwe digitale meter veel voordelen voor je factuur en het milieu. Je kan de nieuwe functionaliteiten maximaal inzetten om jouw energieverbruik onder controle te houden. Je kan hem zelf pimpen met allerlei extra toepassingen om zo efficiënt mogelijk gebruik te maken van de voorzieningen in jouw huis.

Voor meer info over de energiemarkt kan je zoals altijd terecht op onze blog.

Extra leesvoer: Fluvius | CWAPE | VREG