Energiecrisis: wat zijn de vooruitzichten?

We praten al bijna een jaar over niets anders dan de dramatische en onophoudelijke stijging van de energieprijzen. Waarom blijven de prijzen stijgen? Hoe ziet de situatie er vandaag uit en wat staat ons de komende maanden te wachten? Wij vertellen je er alles over.

De situatie op de energiemarkt is op zijn zachtst gezegd kritiek. Sinds juni 2020 zijn de prijzen voortdurend gestegen. In die tijd kenden we korte periodes van stabilisatie, maar ook een sterke versnelling (tijdens het laatste kwartaal van 2021 en tussen januari en maart 2022). Historisch gezien, worden prijsstijgingen steeds gevolgd door prijsdalingen waardoor de prijzen terugkeren naar hun normale hoogte. De situatie waarin we ons vandaag bevinden, is delicater. Dat komt omdat, zoals we in eerdere artikels al aanhaalden, de energiecrisis wordt veroorzaakt door meerdere factoren.

De oorzaken van de energiecrisis

De crisis waar we mee worden geconfronteerd, is even ongekend als complex. Er zijn dan ook meerdere oorzaken. We noemen de belangrijkste:

• De daling van de Europese gasvoorraden: nadat ze reeds verzwakt waren door het economisch herstel na de coronacrisis, hebben de Europese gasvoorraden nu hun dieptepunt bereikt. Daar komt nog bij dat de invoer van Noors en vooral Russisch gas sinds begin 2021 sterk is verminderd. Tot slot heeft de Russische invasie in Oekraïne de situatie alleen maar erger gemaakt. Momenteel weegt de dreiging van een volledige stopzetting van de Russische gasinvoer rechtstreeks op de markten waardoor de gasprijs wordt opgedreven en dus automatisch ook de elektriciteitsprijs. Kort samengevat, speelt de wet van vraag en aanbod een grote rol in deze energiecrisis. Hoe groter de vraag, hoe hoger de prijs. Naarmate gas schaarser wordt, wordt de vraag steeds groter en stijgt de prijs dus ook verder mee.
• De stijging van de prijs van grondstoffen zoals olie of steenkool, als gevolg van de schaarste van bronnen en verschillende geopolitieke conflicten.
• De stijgende prijzen van CO2-uitstoot: sommige landen schakelen ter voorbereiding op de winter over op vervuilende technologieën, waardoor de prijs van CO2-uitstoot stijgt.

Bovendien zorgen de hittegolven in heel Europa ervoor dat het elektriciteitsverbruik toeneemt. Ventilatoren en airconditioners worden immers veel vaker gebruikt. Deze toename van het verbruik kan de prijsstijgingen ook weer beïnvloeden.

Om je een idee te geven: op 1 augustus 2021 bedroeg de gasprijs 57,96 euro/MWh en op 1 augustus 2022, dus één jaar later, is die prijs gestegen tot maar liefst 385,06 euro/MWh. Voor elektriciteit bedraagt de prijs  € 600/MWh terwijl die normaal, in deze tijd van het jaar, rond de 55 euro ligt.

Een huishouden dat gas en elektriciteit verbruikt, zal daarom naar schatting een gemiddelde rekening hebben van 7206,99 euro. Twee jaar geleden was dat nog 1297,90 euro. De factuur is dus (minstens) vervijfvoudigd!

Wat zijn de vooruitzichten voor de komende maanden?

Op dit moment kunnen zelfs de experten van de energiesector niet met zekerheid zeggen hoe de komende maanden er zullen uitzien. De huidige crisis is ongezien en veroorzaakt heel wat onzekerheid. Het is dan ook praktisch onmogelijk om concrete voorspellingen te doen.

Er zijn verschillende factoren die bepalend zullen zijn voor het verder verloop van de energiecrisis. Denk maar aan de evolutie van de geopolitieke situatie tussen Oekraïne en Rusland en het weer tijdens de komende winter. Strenge temperaturen zouden immers kunnen leiden tot nieuwe spanningen in de gasvoorraden en een nieuwe piek in de energieprijzen.

Ondanks de onzekerheid is iedereen het erover eens dat het zeer onwaarschijnlijk is dat de situatie zich in de komende maanden zal stabiliseren. Experts verwachten zelfs nog verdere prijsstijgingen.

Hoe kunnen we ons voorbereiden op de winter?

Verhoging van jouw voorschotbedrag

Het bedrag van jouw (drie)maandelijks voorschot wordt berekend op basis van twee elementen: jouw jaarlijks verbruik en de huidige energieprijs. Je betaalt dus maandelijks (of elk kwartaal) hetzelfde bedrag zonder dat er rekening wordt gehouden met eventuele marktschommelingen.

De huidige en waarschijnlijk ook toekomstige prijsstijgingen houden in dat het tarief per kWh dat wordt toegepast op jouw verbruik, zal stijgen. Om zeker te zijn dat jouw voorschot steeds goed is aangepast aan de energieprijzen en om een hoge afrekeningsfactuur te vermijden, raden wij je aan om jouw voorschotbedrag proactief te verhogen.

Jouw verbruik onder controle houden

We herhalen het nogmaals: de goedkoopste energie is nog altijd de energie die je niet verbruikt. Gezien de huidige situatie is de enige manier om onze energiefactuur te verlagen ons energieverbruik onder controle houden. Door bewust om te gaan met je verbruiksgewoonten speel je trouwens ook een belangrijke rol in de aanpak van deze crisis.

Als iedereen zijn/haar energieverbruik doet dalen, zal ook het nationaal verbruik dalen en zullen de prijzen normaal gezien ook volgen (vraag en aanbod). Hieronder vind je alvast een aantal tips die het verschil kunnen maken:

• Maak zoveel mogelijk gebruik van natuurlijk licht. Als je toch bijkomende verlichting nodig hebt, kies je best voor (slimme) LED-lampen die minder energie verbruiken.
• Laat jouw was- en/of vaatwasmachine enkel draaien als ze vol zijn.
• Laat geen elektronische apparaten op stand-by staan of in het stopcontact zitten als je ze niet gebruikt.
• Overweeg om jouw woning (bijkomend) te isoleren. In een goed geïsoleerd huis is er veel minder onnodig energieverlies!

Tot slot…

We bevinden ons vandaag in een uitzonderlijke situatie. De energieprijzen zijn extreem hoog en onstabiel. Jammer genoeg zijn ook de vooruitzichten allesbehalve rooskleurig. Toch is het mogelijk om jouw energieverbruik, en dus jouw energiefactuur, te doen dalen door jouw verbruiksgewoonten aan te passen. We moeten er rekening mee houden dat minder verbruiken deel uitmaakt van onze toekomst.

Raadpleeg regelmatig onze blog om op de hoogte te blijven van de energiemarkt en voor meer tips om energie te besparen.