Hoe rendabel zijn zonnepanelen na de afschaffing van de terugdraaiende teller in Vlaanderen? En hoe zit het precies in Wallonië? Wij bekijken samen met jou of zonnepanelen in 2022 nog steeds een interessante investering zijn.
Laat ons meteen in de deur in huis vallen: ja, ook in 2022 zijn zonnepanelen nog steeds rendabel. Al zijn er sinds 2021 wel een aantal zaken veranderd waar je rekening mee moet houden. We bespreken hieronder de verschillende aanpassingen die de afgelopen jaren werden ingevoerd en hoe die jouw investering kunnen beïnvloeden.
Werking tot 2021
Tot maart 2021 konden alle zonnepaneleneigenaars in Vlaanderen genieten van het principe van de terugdraaiende teller. De opgewekte stroom die je niet meteen verbruikte, werd dan geïnjecteerd op het net en dat zorgde ervoor dat de elektriciteitsmeter terugdraaide. Dat was zowel het geval voor wie een analoge meter had als voor wie reeds een digitale meter had.
Een belangrijk onderdeel van het systeem rond zonnepanelen in Vlaanderen is het prosumententarief. Dat is een bijdrage die prosumenten (een samentrekking van producent en consument) sinds 2015 moeten betalen voor het gebruik van het elektriciteitsnet.
Voor de invoering van het prosumententarief moesten zonnepaneleneigenaars immers enkel energiekosten, nettarieven en taksen betalen op het verschil tussen de afgenomen en opgewekte stroom. Ze moesten met andere woorden dus niet betalen om hun te veel geproduceerde stroom op het net te laten circuleren. Dat systeem was niet helemaal eerlijk voor verbruikers zonder zonnepanelen die wel gewoon voor volledige afname moesten betalen.
Hoeveel jouw prosumententarief precies bedraagt, is afhankelijk van het netgebied waarin je woont. Ook in Wallonië werd het prosumententarief eind 2020 ingevoerd. De bijdrage werd in 2021 100% terugbetaald voor de Waalse prosumenten en wordt in 2022 en 2023 nog voor 54,27% terugbetaald. Vanaf 2024 zal de Waalse prosument het volledige bedrag moeten betalen.
Brussel beëindigde het compensatieprincipe daarentegen al in januari 2020. Elke prosument moet er een digitale of bidirectionele meter hebben. Zo’n bidirectionele meter registreert meteen hoeveel elektriciteit de prosument precies van het net afhaalt waardoor de correcte nettarieven daar meteen aan gelinkt kunnen worden.
Werking na 2021
Vlaanderen
Wie voor eind 2020 zonnepanelen plaatste, had normaal gedurende 15 jaar recht op de terugdraaiende teller. Die overgangsregeling zou blijven gelden bij de plaatsing van een digitale meter. Begin 2021 besliste het Grondwettelijk Hof echter om de overgangsregeling te vernietigen. Voor wie een digitale meter liet installeren met de belofte van de toepassing van de terugdraaiende teller was deze beslissing teleurstellend. Voor prosumenten wiens installatie ouder was dan 15 jaar of waarvan de installatie pas in 2021 gekeurd werd, was de overgangsregeling sowieso al niet van toepassing.
Op termijn zullen de analoge meter en dus ook de terugdraaiende teller volledig verdwijnen en zal er bij iedereen een nieuwe digitale meter komen. Die digitale meter registreert de opgewekte en afgenomen stroom afzonderlijk van elkaar. Op die manier betalen zonnepaneleneigenaars, net zoals wie geen zonnepanelen heeft, nettarieven op het reële verbruik in plaats van op het verschil tussen verbruik en opgewekte stroom.
Heb je nog een analoge meter en liet je voor 31 december 2020 zonnepanelen plaatsen en keuren? Dan kun je zodra je geïnformeerd wordt over het moment waarop jouw meter wordt vervangen, nog uitstel vragen tot begin 2025. Wie pas begin 2021 of later zonnepanelen liet plaatsen of al langer dan 15 jaar geniet van het principe van de terugdraaiende teller, zal geen uitstel kunnen aanvragen.
Daarnaast valt ook het prosumententarief weg zodra er een nieuwe digitale meter wordt geïnstalleerd. Had je al een digitale meter? Dan viel het prosumententarief voor jou op 1 maart 2021 weg.
Wallonië
In Wallonië kunnen prosumenten met een kleine installatie voorlopig nog gebruik blijven maken van hun analoge meter met terugdraaiende teller. Al zal op termijn ook iedereen in Wallonië een digitale meter krijgen. Zo mogen er vanaf 1 januari 2023 enkel nog digitale meters worden geplaatst (bij installatie of vervanging van een meter). Net zoals in Brussel kan er in Wallonië ook gekozen worden voor een bidirectionele meter. Die meter registreert de opgewekte en afgenomen stroom apart, net zoals de Vlaamse digitale meter,
Verbruik wanneer je produceert!
Van welk systeem er ook wordt gebruik gemaakt, in elke regio worden zonnepaneleneigenaars aangemoedigd om zo veel mogelijk te verbruiken op het moment dat de zonnepanelen stroom produceren. Op die manier haal je immers het meeste rendement uit je zonnepanelen. Al is dat natuurlijk niet altijd evident aangezien er vooral overdag elektriciteit wordt opgewekt. Er bestaan gelukkig verschillende manieren om voordelen uit je zonnepaneleninstallatie te halen:
- De terugleververgoeding of het injectietarief. Dit is de vergoeding die je ontvangt wanneer je jouw stroomoverschot injecteert op het net. Je sluit hiervoor een teruglevercontract af met een energieleverancier. Bij bijna alle energieleveranciers wordt dat momenteel automatisch opgestart samen met jouw energiecontract. Het tarief ligt vaak lager dan de prijs die je betaalt voor afgenomen stroom.
- Zonnepanelen combineren met een thuisbatterij. Dankzij de thuisbatterij kun je de overtollige stroom die je overdag opwekt opslaan voor eigen gebruik in plaats van deze te injecteren op het net. Hoewel deze oplossing zeer interessant is, ligt de aankoopprijs van een thuisbatterij erg hoog. Je kunt gelukkig wel een premie aanvragen, die de kost van de installatie toch een beetje kan drukken.
- Slimme tijdschakelaars. Dankzij deze timers kun je energieverslindende toestellen, zoals je droogakst en (af)wasmachine, overdag met een timer laten draaien. Brandpreventieadviseurs waarschuwen hierbij wel voor de brandveiligheid en raden aan om de toestellen enkel onder toezicht in te schakelen.
- Sinds januari 2022 kunnen bewoners van appartementsgebouwen met zonnepanelen energiedelen. Vanaf juli 2022 zullen ook eigenaars van zonnepanelen hun geproduceerde stroom kunnen verkopen of schenken aan familie, vrienden, etc.
Hoe rendabel zijn zonnepanelen in 2022?
Zelfs nu het systeem rond zonnepanelen veranderd is, blijft het een goede investering. Al zal het nu wel iets langer duren vooraleer je de investering terugverdient. Vroeger kon je zonnepanelen op ongeveer 7 jaar tijd terugverdienen. Nu doe je daar 9 à 10 jaar over. Daarbij komt wel dat recente installaties pas na 30 jaar vervangen moeten worden waardoor je er 20 jaar gratis energie kunt uithalen. Verder is de prijs van zonnepanelen de afgelopen jaren gedaald en zijn ze dus voor heel wat mensen betaalbaarder geworden. Bovendien zijn zonnepanelen dé manier om prijsschommelingen op de markt, zoals we die vandaag meemaken, deels op te vangen. Zo kan je met zonnepanelen voor 30 à 40% onafhankelijk zijn van het net. Met een thuisbatterij kan die onafhankelijkheid zelfs oplopen tot 70 à 75%!
Er bestaan trouwens ook premies die het verlies aan rendement deels kunnen compenseren. De steunmaatregelen verschillen van regio tot regio. Je vindt ze allemaal op de websites van:
Conclusie
Ondanks de verschillende (nieuwe) regelgevingen rond zonnepanelen in de Vlaamse, Waalse en Brusselse regio’s blijven deze installaties een interessante investering. Hoewel je er langer over doet om de investering terug te verdienen, is de levensduur van zonnepanelen toegenomen en kun je dus voor langere tijd deels onafhankelijk zijn van het net. We onthouden tot slot dat je het meeste rendement uit je zonnepanelen kunt halen, door te verbruiken op de momenten waarop je stroom produceert.
Blijf op de hoogte van de nieuwtjes van de energiemarkt door regelmatig een kijkje te nemen op onze blog!