Ecologische buitenactiviteiten: 1e aflevering – tuinieren

De coronacrisis heeft veel onaangename verrassingen met zich meegebracht. Toch liet het de Belgen toe om nieuwe talenten te ontdekken. We zijn geïnteresseerd in duurzame “lockdown-activiteiten”. In dit eerste deel hebben we het over ecologisch tuinieren.

Tijdens deze lockdown hebben we ons natuurlijk allemaal (of toch de meesten onder ons) beziggehouden met ons gebruikelijk amusement: bv. kijken naar een serie op Netflix, surfen op het internet, videospelletjes spelen, etc. Daarnaast namen we de tijd om onze oude spullen te sorteren en op te ruimen, te tuinieren en een gezondere levensstijl aan te nemen door meer te koken en regelmatig te sporten.

Gaan we deze nieuwe gewoontes op de lange termijn behouden? De goede voornemens zijn alvast gemaakt! Bij Mega hebben we ons gefocust op de twee hobby’s die de afgelopen twee maanden populair waren: tuinieren en sporten.

In deze eerste aflevering laten we zien hoe je een milieubewuste burger kan worden door ecologisch te tuinieren.

1. Je tuin, een echte openlucht voorraadkast.

Biologisch kopen is prima (maar duur), je eigen voedsel kweken is beter (en goedkoper)! Je tuin dient niet alleen als versiering, ‘t is een echte voedselbron – maak er gebruik van!

2. Stop met de chemische bemesting van de bodem.

Dat weet je, maar we moesten het vermelden. Kies de te kweken soorten en omstandigheden waarin ze zullen groeien (klimaat, oriëntatie, bodemkwaliteit, etc.) om de eerste stap te zetten naar ecologisch tuinieren. Sommige gewassen zullen in bepaalde gebieden niet groeien, of je dat nu leuk vindt of niet. De hobbytuinier onderzoekt het type grond niet. Hij zal dan kalk of zwavel toevoegen voor de bemesting en er ongeschikte planten op te laten groeien. De bodem is de eerste bron van voedingsstoffen, water en lucht – ‘t is belangrijk om de eigenschappen ervan te kennen (zwaar, licht, rijk, weinig organisch materiaal, mineraalgehalte, …) en de bodem te respecteren.

3. Kies voor preventieve bestrijdingsmethodes.

Een geschikte manier om de ontwikkeling van ongedierte te onderbreken is wisselteelt. Op deze manier maak je optimaal gebruik van de voedingsstoffen in de bodem door verschillende soorten groenten te planten zonder tekorten te creëren.

4. Geef de voorkeur aan “recycling”.

Kies net als de milieuvriendelijke tuiniers voor gerecycleerde materialen (biologisch afbreekbare en composteerbare potten) die net zo kwaliteitsvol zijn als de nieuwste tuinbouwpakketten van de grote merken.

5. Tuinier verstandig

Stel jezelf de juiste vragen: wat heb je echt nodig en voor hoeveel mensen? Men heeft vaak de neiging om te veel soorten en een te grote hoeveelheid te kweken… Je moet de juiste keuze maken en je verlangens beheersen. Elke plant heeft andere behoeften.

6. Kies duurzame gewassen.

Om het gebruik van pesticiden en onkruidverdelgers te vermijden, teel je best groenten die bestand zijn tegen insecten en ziekten: bv. sla, tomaten, zomerpompoen, courgette, etc.

7. Vang regenwater op en bespaar.

Let je op je waterverbruik thuis? Ja? Doe hetzelfde buiten! Je kan chloorvrij water opvangen via een regenton om je gazon en tuin te besproeien. ‘t Is een goedkope manier en het zou stom zijn om er geen gebruik van te maken.

Geef ’s morgens of ’s avonds water. Zorg ervoor dat je geen water geeft als het te warm is. Door de warmte moet je meer water geven en verbruik je dus meer.

Geef tot slot de voorkeur aan planten die weinig water nodig hebben. Kies daarom lokale soorten die zijn aangepast aan het klimaat van je regio. Deze planten hebben weinig onderhoud nodig.

8. Alles herstelt zich

Verzamel je voedselafval (fruit, groenten) om compost te maken. Compost geeft voedingsstoffen af en verrijkt hierdoor de vruchtbaarheid van de bodem. Naast het stimuleren van de ontwikkeling van gezonde wortels, verbetert de toevoeging van rijke, natuurlijke compost ook de bodemstructuur. Daarnaast bevordert het de ontluchting en het vasthouden van water.

9. Bescherm je tuin met mulch

Het principe: bedek de grond met plantaardig materiaal (gemaaid stro, varens, pijnboomschors, gemaaid gras, etc.) om de verdamping van water en groei van onkruid te beperken. Met deze techniek kan je water absorberen en de vochtigheid van je bodem op peil houden. ‘t Is ook een uitstekende methode om je waterverbruik te verminderen!

10. Zaden in plaats van planten.

Veel tuinierpraktijken zijn niet milieuvriendelijk (aankoop van boomkwekerijen). Koop zaden in plaats van planten om dit te voorkomen. Volgens dezelfde logica zijn het kweken van planten uit stekken of het verzamelen van planten van een buurman of vriend goede alternatieven!

11. Bomen zijn belangrijk.

De invloed van bomen op de luchtkwaliteit (vochtigheid, opvangen van vervuiling, …) is groter dan die van kleine planten. Als echte vrienden van de stedelijke ecologie doen ze ook dienst als broed- en verzamelplaats voor bestuivers, vogels en andere insecten, zowel tijdens de bloei als tijdens de vruchtvorming. Tot slot verrijken bomen de bodem door de val van hun bladeren. Daarnaast vangen ze koolstof op en creëren ze een beschermend microklimaat (zon, wind).

12. Bestuivers zijn je vrienden.

Als je een grote verscheidenheid aan natuurlijke bloemen kweekt, zoals wilde lila, guldenroede en citroenmelisse, creëer je een ideale balans voor de gezondheid van je planten. Daarnaast trek je ook vlinders en bijen aan en voorzie je hen van een pesticidevrij nest. Deze insecten beïnvloeden 35% van de productie van de belangrijkste voedselgewassen ter wereld.

13. Respecteer de seizoenen.

Als je iemand bent die het milieu respecteert, dan weet je dat je het best met natuurlijke producten werkt om “groen” te tuinieren. Als je je tomaten begin maart plant, zal je geen goede planten oogsten. Je moet rekening houden met het klimaat. Alles heeft zijn tijd, ook planten! Wacht tot eind maart. Dan stijgt de temperatuur weer om groentes, bloembollen en andere bloemen te planten.

Sommigen zullen zelfs zeggen dat je moet “tuinieren met de maan“. We weten dat het een invloed heeft op de rotatie van de aarde en dus ook op de seizoenen, ook al is dit niet wetenschappelijk bewezen. De maankalender zou helpen om te bepalen wanneer het aanbevolen is om te zaaien, te planten en de productie ervan te oogsten.

Tot slot, in zoverre dat de chemicaliën “vergeten” zijn, accepteer dan dat je moestuin niet perfect is! Behandel planten niet met vergeelde bladeren. Accepteer dat je de natuur niet kan beheersen, tuinieren werkt niet elke keer. ‘t Is ook aan te raden om een braakliggend terrein in je tuin te behouden. Om het ecosysteem te beschermen is het verstandig om de natuur een gevarieerde flora en fauna te laten ontwikkelen door een hoekje van de tuin aan zijn lot over te laten.

Je hebt nu alles wat je nodig hebt om echt ecologisch te tuinieren.

Lees al onze andere tips over hoe je een ecologische en duurzame houding aanneemt op onze blog.